شناسایی رنگدانه لاجورد در نگاره‌های ایرانی با استفاده از روش‌های نشر پرتو ایکس القائی پروتون (PIXE) و میکروسکوپی نیروی اتمی (AFM)

در این پژوهش نوع و ترکیب رنگ آبی بکار رفته به همراه دلیل اصلی بروز لکه‌های سفید رنگ در نگاره‌های منتخب از کتاب مصور یوسف و زلیخا مورد مطالعه قرار گرفته است. جهت نیل به این هدف، نگاره‌های منتخب این کتاب توسط روش‌های نشر پرتو ایکس القائی پروتون (PIXE) و میکروسکوپی نیروی اتمی (AFM) مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که رنگدانه موجود در این نواحی آبی رنگ عمدتاً لاجورد می‌باشد. نتایج آزمایش‌ها همچنین وجود پرکننده‌های کربنات کلسیم و کربنات سرب را در نواحی مورد بررسی نشان دادند که وجود این پرکننده‌ها، دلیل عمده بروز لکه‌های سفید رنگ بر سطح نگاره می‌باشد. تصاویر میکروسکوپی نیروی اتمی نیز نشان دادند که انحلال کربنات کلسیم در محیط اسیدی باعث بهم پیوستن مجموعه‌های کوچک این نمک و در ادامه، راندن این لخته‌های بزرگ‌تر به سطح نگاره شده است.